Te whakapuaki i ngā whiringa toa o ngā tohu Tūī a Te Māngai Pāho, arā ko Te Manu Taki Māori o te Tau me te Mana Reo

  • Te whakapuaki i ngā whiringa toa o ngā tohu Tūī a Te Māngai Pāho, arā ko Te Manu Taki Māori o te Tau me te Mana Reo
Te whakapuaki i ngā whiringa toa o ngā tohu Tūī a Te Māngai Pāho, arā ko Te Manu Taki Māori o te Tau me te Mana Reo

Te whakapuaki i ngā whiringa toa o ngā tohu Tūī a Te Māngai Pāho, arā ko Te Manu Taki Māori o te Tau me te Mana Reo

Te whakamānawa i ngā takohanga a ngā kaiwaiata Māori me ngā waiata reo ki te ahumahi puoro o Aotearoa.

Aotearoa Music Awards te hōnore ki te whakapuaki i ngā whiringa toa mō ngā tohu Manu Taki Māori o te Tau me te Mana Reo a Te Māngai Pāho i 2024.

E whakanui ana te tohu Mana Reo i ngā hopunga kei tua i te 50% kei te reo Māori. E māraurau ana ngā waiata, ngā kōpae me ētahi atu hopunga pēnei i ngā Eps.

Ko ngā whiringa toa mō te tohu Tūī a Te Māngai Pāho, arā ko te Mana Reo i 2024 ko:

COTERIE (Te Aupōuri, Ngāpuhi & Ngāi Te Rangi)
Jordyn with a Why (Tainui Āwhiro, Mulifanua Lalovi, Falelatai & Vaimoso)
MOHI (He maramara nō Rāhiri, nō Te Tai Tokerau whānui. Tauranga Moana, Tauranga Tāngata, he Ngāti Tapu ahau. Nā Kahungunu, nā Te Wairoa hōki)
Stan Walker (Ngāi Tūhoe, Ngāi Te Rangi, Ngāti Ranginui, Ngāti Pūkenga, Tūhourangi Ngāti Wāhiao, Ngāti Pikiao, Ngāti Whakaue, Ngāti Porou, Ngāi Tahu & Ngāpuhi)
TAWAZ (Ngāti Rangitāne)
Tuari Brothers (Te Aitanga a Hauiti, Ngāti Porou, Te Aitanga a Mahaki, Ngāi Tāmanuhiri, Te Whānau a Apanui, Ngāti Kahungunu, Rongomaiwahine, Ngāi Tuhoe)

Ko te paearu matua mō te Tūī Mana Reo ko tā te puoro whai ki te whakapiki i te arongia me te ratangia o te reo Māori me te ao Māori mā ngā puoro auraki. Ka whai wāhi hoki te kounga ā-toi, te rite tonu o ngā whakaputanga e whakamātāmua ana i te reo Māori, me te angitu ā-arumoni.

I 2024, e whakarewa ana mātou i tētahi whakamāoritanga hou ki te taitara Best Māori Artist. Ko te taitara reo Māori o te tohu ko Te Manu Taki Māori o te Tau.

Ko ngā whiringa toa o te tohu Tūī a Te Māngai Pāho, arā ko Te Manu Taki Māori o te Tau i 2024 ko:

Jordyn with a Why
MOHI
Rei (Ngāti Raukawa, Ngāti Huia)
Stan Walker
TAWAZ
Tuari Brothers

E whakamānawa ana tēnei tohu i tētahi ringa toi ko āna puoro ka whakaatu i tētahi tuakiritanga Māori motuhake, e whakapuaki ana rānei i te ao Māori. Kia mōhio mai, kua whakawhanakehia tētahi kohinga whakamāoritanga hou mō ngā Tūī AMA katoa i 2024; ka haere tahi tētahi rārangi, tae ana ki te horopaki huringa, ki tēnei whakaputanga.

Hei āpiti atu ki te Tūī Mana Reo a Te Māngai Pāho, ko Stan Walker (Ngāi Tūhoe, Ngāi Te Rangi, Ngāti Ranginui, Ngāti Pūkenga, Tūhourangi Ngāti Wāhiao, Ngāti Pikiao, Ngāti Whakaue, Ngāti Porou, Ngāi Tahu and Ngāpuhi) tētahi o ngā whiringa toa mō Te Manu Taki Māori o te Tau a Te Māngai Pāho, i tāna LP nō 2022, a All In. E kairangi tonu ana te whetū tārake puta noa i te ao; i 2023 i whakaputaina e ia te waiata whakahihiri nei, a ‘I AM’ i whai wāhi ki te rārangi waiata o te kiriata a Ava DuVernay, a Origin.

I haruru i a TAWAZ (Ngāti Rangitāne), tētahi o ngā whiringa toa o ngā tohu Mana Reo me Te Manu Taki Māori o te Tau a Te Māngai Pāho, te Raupapa i 2023 me tana waiata tuatahi hei kaiwaiata takitahi, me ‘He Aho’. I whai wāhi tuatahi hoki te waiata rā ki Hot 20 NZ Singles, ā, i noho mō ētahi wiki ki te tihi o te Official Te Reo Singles Chart. He toa a TAWAZ mō te reo Māori mā āna mahi puoro. Waihoki, kua mahi tahi ia ki te momo pēnei i a Stan Walker, Maimoa me Sons of Zion.

Ko Jordyn with a Why (Tainui Āwhiro, Mulifanua Lalovi, Falelatai and Vaimoso), he nui te mahi tahi ki a MOHI (He maramara nō Rāhiri, nō Te Tai Tokerau whānui. Tauranga Moana, Tauranga Tāngata, he Ngāti Tapu ahau. Nō Kahungunu, nō Te Wairoa hōki) kua kopoua hoki ki te whai tohu; ā-takitahi nei, kua whai rāua tahi i ngā kopounga whiringa toa mō te tohu 2023 APRA Maioha Award. I toa tērā i a MOHI me te whai wāhi hoki ki te whiringa toa Top 20 mō te APRA Silver Scroll. Ka tuitui te kaiwaiata whai wairua i ētahi oro e titia rā ki te manawa, ka hono tahi te reo Māori me ngā pūrākau Māori o nehe ki ngā titonga Pākehā me ngā awenga ā-tāone. I whakaputa ia i tana kōpae waiata a Elements of Aroha i 2023, ā, ka whai tonu ki te kapo i ngā whakaminenga ki Big Sound 2023. Waihoki, ki te hui hirahira o SXSW, ki Poihākena.

Ko Jordyn with a Why hoki tētahi o ngā whiringa toa mō te Pacific Music Award’s Best Pacific Female Artist, ā, i 2022, i tohua tana whakaputanga tuatahi i te reo Māori mā ‘Raumati’. I whai ake ko ‘Hey Love’ me ‘He Rei Niho’. Ka whakamahia te kaiwaiata R&B nei i ngā waiata ki te tuku i ngā kōrero mō te whai anō i te reo, i te tuakiri me te takenga ā-ahurea.

Ka tūhono a Tuari Brothers (Te Aitanga a Hauiti, Ngāti Porou, Te Aitanga a Mahaki, Ngāi Tāmanuhiri, Te Whānau a Apanui, Ngāti Kahungunu, Rongomaiwahine, Ngāi Tuhoe) ki te tuakiritanga, ki te whānau, ki te aroha, me te ora i tā rātou waiata, i whai rā ki te kite i tētahi ahumahi puoro e whakakanohi ana i a ngāi Māori. Ko Rongo, rātou ko Tatana, ko Tame, ko Haami ngā whiringa toa o te tau mō te tohu Mana Reo me Te Manu Taki Māori o te Tau a Te Māngai Pāho i tā rātou EP. He tangi pārekareka tā rātou e whirinaki ana ki te āhua o te whānau me te whakakotahitanga mā roto i te puoro. He whiringa toa rātou mō te 2023 APRA Maioha Award, i tā rātou waiata ‘E tama’.

He arawhiti ngā puoro a Rei (Ngāti Raukawa, Ngāti Huia) e tūhono ana i ngā kātū o te oro tāone me te oro tāhiko, ka rangona hoki te puoro ātete, te arotini me te kanikani. Neke atu i te 11 miriona ngā pureitanga i Spotify, e 6 Ngā Tohu Waiata Māori me ngā kōpounga Aotearoa Music Awards e 4. Kua whakatūhia te kaiwaiata nei hei tangata matua i te takiwā. Kei tāna kōpae waiata nō 2022 tana waiata kotahi nei, a ‘Te Whakapono’, i kīia rā e DJ Sin o George FM ko te waiata o taua raumati.

E whā ngā tuakana, teina – ko Tyler rātou ko Josh, ko Branford, ko Conrad Fisher – kua hua ake i a COTERIE (Te Aupōuri, Ngāpuhi & Ngāi Te Rangi) tētahi ranunga motuhake o te rekereke-rakatū wairua i roto i te 15 tau e purei tahi ana. Nā runga i tērā kua noho rātou hei tino i te reo irirangi me te Raupapa. I hainahia ki a Massive Records, nā Six60, i whakawhiwhia hoki ki te tohu Best New Artist i Ngā Tohu Panhead Rolling Stone Aotearoa i 2023. Waihoki, nō nā noa nei hokona katoatia tā rātou tāpoi matua i Aotearoa, me tētahi tāpoi matua i Ahitereiria e 11 rangi te roa. Kua kopoua rātou ki te tohu Mana Reo i tā rātou waiata kotahi, i a ‘Purea / Cool it Down’.

Ka whakanui a Jo Oliver, Tumu Whakarae o Recorded Music NZ, i ngā whiringa toa o tēnei tau me ā rātou mahi ki te whakarauora tonu i te reo Māori, waihoki ki te āwhina i te ao Māori mā roto mai i te waiata:

“Nō mātou te hōnore ki te whakanui i ngā takohanga a ēnei whiringa toa ki te ahumahi puoro o Aotearoa. E hiamo ana ahau ki te whakanui i tā rātou i whakatutuki ai ki Ngā Tohu ā te Mei, waihoki e hīkaka ana ki te kite i ā rātou e mahi rā i ngā tāu e tū mai nei.

“Tēnā koutou Te Māngai Pāho i tā koutou tautoko i ngā Tūī nei, otirā i ā rātou mahi katoa ki te tautoko i ngā kaiwaiata Māori huri te tau.”

Ka tāpaetia te tohu Te Manu Taki Māori o te Tau me te Mana Reo a Te Māngai Pāho i 2024 ki te Aotearoa Music Awards ā te Rāpare 30 o Mei i te Viaduct Events Centre ki Tāmaki Makaurau.

Ka puta ngā taipitopito mō ētahi atu whiringa toa o Aotearoa Music Awards ā te Rāpare 18 o Aperira.

Aotearoa Music Awards:
Pae tukutuku
Pukamata
Paeāhua

Te Māngai Pāho:
Pae tukutuku
Pukamata
Paeāhua

He whakaahua: COTERIE, Jordyn with a Why, MOHI, Stan Walker, Rei, Tuari Brothers.

Ko Aotearoa Music Awards te whakaaturanga ā-tau mō te ahumahi puoro, e whakanui ana i ngā kaiwaiata me ngā puoro nō Aotearoa. Ka whakanui te kauapa i ngā angitutanga ā-puoro nui katoa o te tau, me te whakarite hoki i tētahi pae e whakatairanga ana i ngā kaiwaiata hou. Ko tōna tūāpapa ko te hītori 60 tau, kua whanake a Aotearoa Music Awards ki te whakaatu i tō tātou tuakiritanga ā-ahurea motuhake. Kua whakarewa i ngā aramahi puoro, kua kōrerohia ngā kōrero o ngā kaiwaiata, ā, kua hua ake i a ia ētahi wā mahara roa.

Ka whakaputa a Recorded Music NZ i a Aotearoa Music Awards, me te aha, koia tōna kaitiaki – e pupuri ana i tō tātou takenga ā-puoro, e whakanui ana i ngā tino waiata o nāianei me te para i te huarahi mā ngā kaiwaiata o āpōpō.